Privacy
Privacy is een belangrijk thema voor de uitgeefsector. Uitgevers verwerken persoonsgegevens voor diverse doeleinden, zoals voor het onderhouden van contact met bestaande of potentiële klanten en abonnees, voor direct marketing en interessegebaseerde advertenties. Voor het verwerken van persoonsgegevens gelden zowel wettelijke regels als zelfreguleringsafspraken. De Mediafederatie informeert de leden van de bij haar aangesloten brancheverenigingen (GAU, MEVW en MMA, ) over de ontwikkelingen op het gebied van privacywet- en -regelgeving en adviseert over correcte toepassing daarvan.
Er is een nauw verband tussen reclame en privacy. Reclame toegesneden op een specifieke doelgroep is vaak effectiever en om die advertenties op maat te kunnen bieden is het nodig persoonsgegevens te verwerken, zoals (e-mail)adressen en telefoonnummers. Informatie over direct marketing is te vinden bij het onderwerp Reclame.
Standpunt
Zorgvuldige omgang met persoonsgegevens is van groot belang voor uitgeverijen, al is het maar omdat zij het vertrouwen van de lezer niet willen verspelen. Wetgeving moet wel steeds een gezonde balans behouden tussen privacybescherming en bedrijfsbelang. Niet elk gebruik van persoonsgegevens vormt immers een inbreuk op de persoonlijke levenssfeer. Bovendien is gebruik van persoonlijke data vaak noodzakelijk om potentiële nieuwe lezers te kunnen bereiken. De Mediafederatie zet zich in voor werkbare en handhaafbare privacywetgeving met voldoende oog voor uitgeversbelangen.
De cookiewet
De cookiewet heeft vooral grote gevolgen voor websites die worden gefinancierd met advertenties; met name voor interessegebaseerde advertenties op basis van surfgedrag zijn de regels strikt. Toezichthouder ACM ziet websiteaanbieders – ten onrechte – als primair verantwoordelijke om internetgebruikers te informeren en toestemming te verkrijgen voor het plaatsen en uitlezen van cookies. De Mediafederatie informeert de leden van de bij haar aangesloten brancheverenigingen over de cookiewet en interpretatie van de toezichthouders, behartigt de belangen van de uitgeefsector en zet zich in voor beter werkbare en gebruikersvriendelijke regelgeving.
Cookiewet: van ‘anti-plaatswet’ naar ‘anti-volgwet’
De Europese richtlijn waarop de ‘cookiewet’ (officieel art. 11 lid 7a Telecomwet) is gebaseerd, was oorspronkelijk bedoeld als maatregel om ongevraagd plaatsen en uitlezen van informatie op computers en randapparatuur tegen te gaan. Dit ter bestrijding van schadelijke zaken als spyware en malware. Gaandeweg is het doel van deze wetgeving verschoven naar het beter beschermen van de online privacy en – meer specifiek – naar beperkingen aan interessegebaseerde advertenties die mogelijk worden gemaakt door (tracking)cookies en vergelijkbare technieken, zoals browser fingerprinting. Advertenties op basis van surfgedrag zijn effectiever en kunnen daardoor meer opbrengen, ook voor de website waar deze worden getoond. De wet verlangt van plaatsers/uitlezers van gegevens, zoals cookies, dat die de internetter voorafgaand informeren en zijn toestemming verkrijgen.
Consequenties voor websiteaanbieders
Na de wetswijziging in maart 2015 werd duidelijk dat de ACM – ten onrechte – websiteaanbieders als hoofdverantwoordelijke blijft zien voor alle cookies, inclusief die van derden zoals advertentienetwerken en sociale media (zo’n 70 procent van het totaal). Onder dreiging van boetes, die kunnen oplopen tot 450.000 euro, zijn veel websites daarom overgegaan tot gebruik van zogenaamde cookiemuren. Zo voorkomen ze dat zij een boete krijgen voor overtreding van de wet door een derde partij. De wetswijziging had voor commerciële websites weinig voordelen. Die wijziging introduceerde een nieuwe uitzondering op de informatieplicht en het toestemmingsvereiste, maar die betrof alleen cookies met geen of geringe privacyimpact en commerciële websites hebben nu eenmaal vooral te maken met andersoortige cookies.
Consequenties voor websitebezoekers
Het is nog maar zeer de vraag of de cookiewet inderdaad heeft geleid tot een beter privacybewustzijn of -bescherming. Immers, iemand die de hele dag meldingen krijgt over cookies en daarover een beslissing moeten nemen op weg naar iets anders (een nieuwsbericht lezen, een reis boeken, online shoppen enzovoort) wordt klikmoe en nonchalant: hij zal vooral doen wat nodig is om zo snel mogelijk van die vervelende melding af te komen. Bovendien: veel commerciële websites, die voor de gebruiker doorgaans gratis zijn, gebruiken (mede) dankzij de interpretatie van ACM cookiemuren waardoor de enige keuze is wel/geen toegang tot de website. Vanzelfsprekend moet een websiteaanbieder zelf kunnen kiezen hoe hij zijn website financiert. Een verbod op cookiewalls zou dan ook geen alternatief zijn.
Standpunt van de Mediafederatie
Transparantie over gebruik van cookies, door wie en met welk doel, gecombineerd met een makkelijke manier om eenmaal verleende toestemming weer in te trekken of aan te passen is een effectievere manier om online privacy te beschermen en bovendien gebruikersvriendelijker. Hopelijk ziet de Europese wetgever dit ook in bij de evaluatie van de e-privacyrichtlijn, maar het ziet er juist naar uit dat hij in de Nederlandse valkuil zal stappen.