Op woensdag 13 maart 2024 is met overgrote meerderheid (523 stemmen voor, 46 tegen en 49 onthoudingen) de AI-act aangenomen in het Europees parlement. De tekst gaat nog een keer voor een finale check op alle juridische details en zal eind april in principe zonder verdere stemming worden aangenomen. Eind mei begint de implementatie van deze nieuwe Europese richtlijn.

Voor het overgrote deel van de toepassingen van AI gaat deze richtlijn gelden vanaf 2026, maar nieuwe generatieve AI die op de markt komt zal vanaf 2025 aan de voorwaarden van de richtlijn moeten voldoen. Generatieve AI die reeds op de markt is moet vanaf 2027 aan de richtlijn voldoen.

Voor uitgevers zijn de volgende punten van belang:

Bedrijven die generatieve AI op de markt brengen moeten het auteursrecht respecteren en beleid hierop maken, inclusief een opt-out mogelijkheid voor rechthebbenden. De nieuwe AI Office die de Europese Commissie gaat instellen zal hier toezicht op houden (maar niet op het niveau van een individuele rechthebbenden). De regels gaan gelden voor alle generatieve AI die op de markt is, ongeacht waar deze getraind is.

Bedrijven die generatieve AI op de markt brengen moeten een ‘voldoende gedetailleerde samenvatting' geven van hun trainingsdata. Ze mogen hun bedrijfsgeheimen beschermen en deze informatie geldt niet op basis van ‘een werk’ (een boek, een artikel etc.), maar moet rechthebbenden voldoende informatie bieden om hun rechten op effectieve wijze te kunnen uitoefenen. De AI Office zal hier templates voor ontwikkelen.

Generatieve AI zal moeten aangeven dat hun output gecreëerd is door AI. Deze verplichting geldt voor de AI bedrijven zelf, niet voor de gebruikers.

Gebruikers van generatieve AI dat deep-fakes produceert (in een afbeelding, video, audio etc.) zullen moeten aangeven dat het een deep-fake is gegenereerd door AI.

Wanneer generatieve AI is gebruikt om een tekst te creëren hoeft dit alleen maar vermeld te worden als deze informatie van algemeen belang is. In de praktijk lijkt het erop dat deze informatie vooral voor perspublicaties zal gelden.